HANYALI NÛRÎ’NİN KISA MESNEVİSİNDE İSİMLERİ GEÇEN 313 PEYGAMBER Abdullah AYDIN

[eyuphuseyin]

HANYALI NÛRÎ’NİN KISA MESNEVİSİNDE İSİMLERİ GEÇEN 313 PEYGAMBER
Abdullah AYDIN

ÖZET

Divan şiiri üzerine yapılan araştırmalar, Klasik Türk Edebiyatının sosyal hayatla iç içe ve kendini oluşturan halkın kültür ögelerini havi olduğu gerçeğini pekiştirmektedir. Sadece aşk ve sevgi konularını işleyen gazel edebiyatı görünümündeki tanım da her şeyin şiire konu olması bakımından değişmiştir. Girit’teki şairlerden ve yaşam tarzından bizi haberdar eden Hanyalı Nûrî Osman’ın divanı üzerine yaptığımız incelemede konu çeşitliliği dikkatimizi çekmiştir. Bu konulardan biri de peygamber isimleridir. Şair bir kısa mesnevide 313 peygamberin ismini kaydederek hem şiirini hem de divanını içerisinde en fazla peygamber ismi geçen eser yapmıştır.
Anahtar Kelimeler: Girit, Hanya, Nûrî, Divan, Peygamber.

ABSTRACT
Research on the Divan poetry, Classical Turkish Literature intertwined with the social life and self-generated items in the people's culture is the fact that reinforcing. Handle only about love and affection in the definition in view of all things literary lyric poetry is subject to change for the same reason. In Crete and lifestyle of the poet who informed us with Hanya in my review of Nuri Osman's court on the issue of diversity has our attention. These issues are one of the messengers name. 313 in the name of the prophet poet Mesnevi a short poem by saving the maximum of the prophet in the name of the council as well as previous work has been done.
Key Words: Crete, Hania, Nûrî, Divan, Prophet.


Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Doktora Öğrencisi, Türk Dili ve Edebiyatı Öğretmeni. Eğitim Teknolojileri Genel Müdürlüğü Teknikokullar- Ankara. alacaballi@hotmail.com.

[eyuphuseyin]

GİRİŞ


Klasik Türk Edebiyatının seçkin eserlerinden olan divanlar, bunlar üzerine yapılan şerh ve tahliller soyal hayattaki her şeyin şiire konu olduğunu göstermektedir. Divanlarda yaygın olarak tevhit, münacat, naat, methiye, mersiye gibi türler kaside; aşk, sevgi gibi lirik konular gazel nazım şekliyle yazılmıştır. Kısa mesnevilerde ise hikâye, methiye, tarih düşürme, muamma ve lûgaz gibi konu çeşitliliği vardır .
Girit’te yetişen şairlerden Hanyalı Nûrî Osman’ın divanında bulunan iki tane kısa mesnevi ilginç konularıyla dikkat çekmektedir. Bu şiirler aslında bilinen bir konu yani peygamberler hakkındadır. Kısa mesnevileri özellikli kılan ise peygamberler hakkında yazılan diğer şiirlerden farklı olarak birinde 313 tane peygamber isminin sıralanması, diğerinde de 17 peygamberin sünnetli olarak doğduğunun belirtilmesidir.
Bu makalede 313 peygamberin ismini zikreden kısa mesneviye ve şairi Hanyalı Nûrî Osman’a değinilecektir. İkinci konu başka bir yazıda ele alınacaktır.

A. Hanyalı Nûrî Osman

Adı kaynaklarda Osman, Osman Nûrî, Nûrî Osman, Osman Emin, Nûrî olmak üzere beş farklı şekilde geçen şair, şiirlerinde Nûrî mahlasını kullanmaktadır . Nûrî Osman, H. 1172/ M. 1758-1759 senesinde Girit adasının Hanya şehrinde doğmuştur . Osmanlı Müellifleri’nde Girit’in Kandiye kasabasından olduğu yazılmış ama doğum yeri olup olmadığına değinilmemiştir .
Nûrî, doğum yerinin Hanya olduğunu eserlerinde belirtmektedir:
Eyledik biz dahi dîvân-ı Giridde Nûrî
Gelmişiz Hanyaya düstûr-ı mükerremcesine


Kısa Mesneviler hakkında detaylı bilgi için bkz: Yücel ÜNLÜ, Kısa Mesneviler (XIV. - XVI. Yüzyıl), Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Ankara 2008.
Abdullah AYDIN, Hanyalı Nûrî Osman ve Dîvânı, GÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Doktora Tezi, Ankara 2009, s. 4.
Barbaroszâde Şakir, Câmi-i Târîh-i Girid Sahib-Dîvân Giridî Hanyavî Nûrî Beg Efendi’nin Terceme-i Hâli, İstanbul Üniversitesi Kütüphanesi, Türkçe Yazmalar, TY. 205, v. 148b.
Bursalı Mehmed Tahir, Osmanlı Müellifleri, (Haz.: Cemâl KURNAZ, Mustafa TATCI), C. II, Ankara 2000, s. 462.
Nûrî Osman Hanyavî, Divân, İstanbul Üniversitesi Kütüphanesi, T. 326, v. 195a.

[eyuphuseyin]

Hanyavî olduguma şâhiddir
Zeylimin târîhidir nazm-ı Girid

Nûrî, elli sekiz yaşında, 18 Safer 1230/ 30 Ocak 1815 tarihinde Pazartesi günü Hanya’da vefat etmiştir. Vefatına Hanyalı Vehbî aşağıdaki tarihi düşmüştür:
Seb‘a-i seyyâreveş geldi mücevher târîhi
Lücce-i nûra garîk ola o rûh-ı enveri
Fî 17 Safer Sene 1230

Kaynaklarda Nûrî’nin ailesi hakkında detaylı bir bilgi yoktur. Sadece babasının Kolağası Ahmed Bey olduğu kaydedilmiştir . Bilindiği üzere tezkirelerde şairlerin aileleri hakkında bilgi verilirken genellikle babaya dair bilgiler bulunur, bazen kardeş nadir olarak da anneye değinilir . Nûrî’nin annesi hakkında da bilgimiz çok sınırlıdır. Annesinin Nûrî’den iki sene sonra yani H. 1232/ M. 1817’de vefat ettiği belirtilmiştir . Nûrî’nin babasının yetmiş yedi yaşında öldüğü ve annesinin de ondan kırk iki yıl sonra vefat ettiği düşünüldüğünde annesinin çok uzun süre yaşadığı söylenebilir. Bu sebeple Barbaroszâde’nin verdiği yukarıdaki bilginin doğruluğu kesin değildir.
Nûrî’nin Emetullah, Hamide ve Ahmed Said Bey olmak üzere üç kardeşi vardır. Nûrî üçünün de vefatına tarih düşmüştür. Dolayısıyla hayatta olan ve Nûrî’den sonra vefat eden kardeşlerinin de olma ihtimali vardır. Yine kaynaklarda Nûrî’nin evlendiği ama hiç çocuğu olmadığı kaydedilmiştir.


Nurî Osman Hanyavî, Tezyîl-i Lugat-ı Manzûme-i Nûriye, Türk Dil Kurumu Kütüphanesi, Türkçe Yazmalar, Yz. A 209/2, v. 34b.
İsmail YAKIT, Türk İslâm Kültüründe Ebced Hesabı ve Tarih Düşürme, İstanbul 2003, s. 239.
İntibah Gazetesi, Girit, 21 Ramazan 1298/ 5 Ağustos 1881, No: 33; Mehmed Nâil TUMAN, Tuhfe-i Nâilî, Divan Şairlerinin Muhtasar Biyografileri, (Haz.: Cemâl KURNAZ, Mustafa TATCI), C. II, Ankara 2001, s. 1110 (Bu kaynakta Giritli ve Hanyalı olmak üzere, Nûrî maddesi iki defa işlenmiştir.); Bursalı Mehmed Tahir, age, s. 462; İbnülemin Mahmut Kemal İnal, Son Asır Türk Şairleri, C. III, İstanbul 1988, C. III, s. 1244; Türkçe Yazma Divanlar Kataloğu, İstanbul 1973, s. 1008; “Nurî Osman Bey”, Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi Devirler/ İsimler/ Eserler/ Terimler, C.7, İstanbul 1990, s. 86.
Harun TOLASA, 16. Yüzyılda Edebiyat Araştırma ve Eleştirisi, Ankara 2002, s.41; Filiz KILIÇ, XVII. Yüzyıl Tezkirelerinde Şair ve Eser Üzerine Değerlendirmeler, Ankara 1998, s. 127.
Barbaroszâde Şakir, age, v. 150a.

[eyuphuseyin]

Nûrî hakkında yazılan iki terceme-i hâl de öğrenim durumu hakkında bilgi verirken onun çok iyi yetiştiğine değinmişlerdir. Kâmî Yahya Efendi, kaleme aldığı biyografide Nûrî ile babasının bilgi düzeyi arasında bağlantı kurmuştur .
Nûrî, tezkiresinde Hıfzî İbrahim Efendi’nin biyografisini verirken, “... râkımu’l-hurûf Nûrî-i kemter dahi efendi-i mûmâ ileyhin silk-i şâkirânına münselik olmagla cüz’iyyât-ı Fârisî’den behrever olmuşum.” diyerek kendisinden Farsça öğrendiğini belirtmektedir . Farsça, Arapça, Rumca mülemma şiirler ve Türkçe Rumca manzum bir lügat yazması onun ilmî yeterliliğini ortaya koymaktadır. Şair, ilmî seviyesini divanında kendisi de dile getirmektedir:
Dü nüsha-ı hatıdır Nûrîyi eden me’zûn
Husûl-i ‘ilmine iki risâledir bâis

Nûrî’nin mesleği kaynaklarda yeniçeri kâtipliği olarak geçmektedir . Aynı zamanda kendisine zeamet olarak verilen ve Kandiye’nin Moros köyünde bulunan çiftlikle de meşgul olmuştur .
Nûrî, Celvetiliğe Şeyh Salacızade Mustafa aracılığıyla intisap etmiş ve kendisinden hilafet almıştır . Salacıoğlu, Nûrî’ye hitaben yazdığı “hilafetnâme” ve “vasiyetname” örnekleri ile ona irşat vazifesi vermiştir . Nûrî’nin tarikat silsilesi ise şöyledir: Hz. Pîr Aziz Mahmud Hüdâyî, Şeyh Fenâyî Cennet Mehmed Efendi, Şeyh Veliyyüddin Mücâhid, Şeyh Hamîd Moravî, Pîr-i Sânî Şeyh Yusuf Bandırmavî, Şeyh Seyyid Hâşim Mustafa Üsküdârî, Şeyh Salacızade Mustafa .
Silsilede yer alan yedi isimden dördünün (Hüdâyî , Fenâyî , Hâşim Baba ve Salacıoğlu ) şair olması, şiirle dinî tasavvufî hayatın iç içe olduğunu


Orhan KURTOĞLU, Girit Şairleri, Ankara 2006, s. 98; Kâmî Yahya Efendi, Terceme-i Hâl-i Sahib-Divan Nûrî, Çorum Hasan Paşa İl Halk Kütüphanesi, 19 Hk 2113, v. 237a-237b.
KURTOĞLU, age, s. 72.
Nûrî Osman Hanyavî, age, T. 326, v124a.
KURTOĞLU, age, s. 16; İbnülemin Mahmut Kemal İnal, age, s. 1244; TUMAN, age, s. 1110; Türk Dili ve Edebiyatı Ans. C. 7, s. 86; Filiz KILIÇ, “Giritli Divan Şairleri”, Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi, S.32/ Kış, Ankara 2004, s. 290; Terceme-i Hâl-i Osman Nurî Beg”, İntibah Gazetesi, Girit, 21 Ramazan 1298/ 5 Ağustos 1881, No: 33.
Kâmî Yahya Efendi, age, v. 238a.
Cemâl KURNAZ, Mustafa TATCI ve Yaşar AYDEMİR, Giritli Salacıoğlu Mustafa ve Mesnevileri, Ankara 2001, s. 9.
KURNAZ vd, age, 2001, s. 9; Cemâl KURNAZ, Mustafa TATCI ve Yaşar AYDEMİR, Giritli Salacıoğlu Mustafa Celvetî Divânı, Ankara 2000, s. 68-70.
KURNAZ vd, age, 2000, s. 53-54.
Hasan Kâmil YILMAZ, Aziz Mahmud Hüdâyî Hayatı, Eserleri, Tarikatı, İstanbul 1999.
Abdullah AYDIN, Üsküdarlı Fenâyî Cennet Mehmed Efendi ve Divânı, İstanbul 2004.
KURNAZ vd, age, 2000, s. 14-15.
KURNAZ vd, age, 2000.

[eyuphuseyin]

göstermektedir. Tekke ve dergâh çevresinde oluşan kültür ortamlarında şiir üzerine sohbetler yapılması bunda etkili olmuştur.
Nûrî mensup olduğu tarikatı divanında değişik yerlerde belirtmektedir:
Bu sırrı mürşidim pîrim Salâcı-zâde keşf etdi
Ki mutlak kıble-i ehl-i fenâdır Hazret-i Hâşim

Nûrî tarikate sadece intisap etmekle yetindi mi ya da intisap ettiği yolda bir görev aldı mı? Bu konuda herhangi bir bilgi mevcut değildir. Çünkü o, tasavvufî kişiliğini şiirine fazla yansıtmayan bir şairdir.
Nûrî’nin “Divan , Tezkîre-i Şu’arâ-yı Cezîre-i Girid , Tuhfe-i Nûriyye , Tezyîl-i Nûriyye , Tarîkü’l-ihtisâr , Târîh-i Girid adlarında nüshaları tespit edilen altı eseri vardır. Nûrî’nin biyografisini yazan Barbaroszâde Şakir, “Dîvân-ı meşhûru ve sekiz cild kadar Mesnevî-i Şerîf Şerhi ve Kasîde-i Irakî Şerhi ile Târîh-i Giridi cem‘ ü te’lîfi ve tasnîf eyledigi Cografya ve nice Kelâm-ı Evliyâ’ullah Şerhi ile bunca lâyiha ve sânihaları kemâlât-ı hakîkiyyesine şühûd-ı ‘udûldür.” demektedir . Bu kayıttan Nûrî’nin nüshaları tespit edilemeyen başka eserlerinin de olduğu anlaşılmaktadır.


Nûrî Osman Hanyavî, age, T. 326, v. 28b.
Abdullah AYDIN, age, 2009; Nûrî Osman Hanyavî, Divân, Bodleian Library University of Oxford, MS Turk. E. 24; Nûrî Osman Hanyavî, Divân, Çorum Hasan Paşa İl Halk Kütüphanesi, 19 Hk 2113; Nûrî Osman Hanyavî, Divân, İstanbul Üniversitesi Kütüphanesi, T. 356; Nûrî Osman Hanyavî, Divân, İstanbul Üniversitesi Kütüphanesi, T. 326.
Orhan KURTOĞLU, age; ; Marinos SARIYANNIS, “A Source of Cultural Life of Eighteenth-Century Ottoman Crete”, Ariadni, (Girit Üniversitesi Felsefe Fakültesi Dergisi), S. 13, Girit, 2007, s. 79-99 (Makale Yunanca’dır.); Marinos SARIYANNIS, “The Düstûr of Hanyevî Nurî ‘Osman As A Source for The Cultural Life of Eighteenth-Century Ottoman Crete”, (Aslı İngilizce olan bu makale henüz yayınlanmamıştır. Etudes Balcaniques, Cahiers Pierre Belon adlı bir dergide yayınlanacağı yazarı tarafından belirtilmiştir.); Nurî Osman Hanyavî, Tezkîre-i Şu’arâ-yı Cezîre-i Girid, Çorum Hasan Paşa İl Halk Kütüphanesi, 19 Hk 2113/2; Nurî Osman Hanyavî, Düstûr, Almanya Millî Kütüphanesi, Türkçe Yazmalar, Ms.or.quart.1500, s. 80b-106a.
Nurî Osman Hanyavî, Lugat-ı Manzûme-i Nûriye Berây-ı Lisân-ı Rûmiye, Türk Dil Kurumu Kütüphanesi, Türkçe Yazmalar, Yz. A 209/1; Nurî Osman Hanyavî, Lugat-ı Manzûme-i Nûriye Berây-ı Lisân-ı Rûmiye, Türk Dil Kurumu Kütüphanesi, Türkçe Yazmalar, Yz. A 193; Nurî Osman Hanyavî, Lugat-ı Nûrîye, Mısır Millî Kütüphanesi, Lugatı Türkî Talat 39.
Nurî Osman Hanyavî, Tezyîl, Türk Dil Kurumu Kütüphanesi, Türkçe Yazmalar, Yz. A 193/2; Nurî Osman Hanyavî, Tezyîl-i Nûriyye, Türk Dil Kurumu Kütüphanesi, Türkçe Yazmalar, Yz. A 209/2; Nurî Osman Hanyavî, Tuhfetü’n-Nûriyye, Çorum Hasan Paşa İl Halk Kütüphanesi, 19 Hk 1876/2.
Nurî Osman Hanyavî, Tarîkü’l-ihtisâr, Türk Dil Kurumu Kütüphanesi, Türkçe Yazmalar, Yz. A 209/3, v. 36a-36b.
KURTOĞLU, age, s. 22; Türk Dili ve Edebiyatı Ans. C. 7, s. 86; İbnülemin Mahmut Kemal İnal, age, s. 1244; Nûrî Osman Hanyavî, Târîh-i Girid, İstanbul Üniversitesi Kütüphanesi, Türkçe Yazmalar, TY. 205
Barbaroszâde Şakir, age, v. 148b.

[eyuphuseyin]

B. 313 Peygamber

Bilindiği gibi Kuran-ı Kerim’de ismi geçen yirmi sekiz peygamber vardır. Divan şiirinde bu peygamberlerin tamamı değil de ismi ve kıssası ile ilgili olarak kendisi hakkında mazmun oluşanlar konu edilmektedir. Örneğin sevgilinin güzelliğiyle Hz. Yusuf, aşığa can verici sözleriyle Hz. İsa zikredilmektedir. Divanlar üzerine yapılan çalışmalarda Yunus Emre’de yirmi , Hayalî Bey ile Nev’î’de on dörder, Fenâyî’de on iki peygamberin ismi tespit edilmiştir. Divan şiirinde na’tlar üzerine yayımlanan eserde de on dokuz tane peygamber ismi vardır .
Herhangi bir mazmun sebebiyle değil de doğrudan peygamberi övmek için yazılmış şiirler de vardır. Bunlar özellikle naat olarak divanlarda bulunabileceği gibi mevlit veya hilye türünde müstakil eser de olabilirler. Diğer peygamberler bu eserlerde, genellikle nübüvvet nurunun Hz. Âdem’den Hz. Muhammed’e kadar gelmesindeki aracılık vazifeleri yönüyle zikredilmektedir. Türk Edebiyatında tüm peygamberleri övmek ve onların şefaatlerine nail olmak amacıyla yazılan şiirler de bulunmaktadır. Bu meyanda Gelibolulu Mustafa Âlî Divanı’ndaki “Bu Kaside-i Belagat-nizam u Fesahat-intizam Meşahir-i Enbiyanun Menakıb-ı Hamidelerini ve Mucizat-ı Pesendidelerini Cami Olup Âlî Hakirün Zahire-i Ahireti Olmak Recasına Tenmik ü Tahrir Olınmışdur .” başlıklı kasideyi misal olarak gösterebiliriz. Bu parağrafta bahsettiğimiz türlerden Yazıcıoğlu Ahmed’in Muhammediye’sinde otuz iki, Süleyman Çelebi’nin Vesiletü’n-Necat’ında yirmi bir peygamber ismi geçmektedir. Bunlara kıyasla daha fazla isim sayan Âlî’de ise bu sayı otuz beştir.
Nûrî Divanı’nda diğer peygamberlerle ilgili iki şiir bulunmaktadır. Kırk dört beyitten müteşekkil ikinci kısa mesnevide diğer divanlarda göremediğimiz peygamber isimleri geçmektedir. Burada, Kuran-ı Kerim’de ismi geçen ve geçmeyen tam 293 isme yer verilmiştir. Gerçi şair 313 tane isim sayacağını


Mustafa TATCI, Yunus Emre Divânı, C. I, İstanbul 1997, s. 149-182.
Cemâl KURNAZ, Hayalî Bey Divânın Tahlîli, İstanbul 1996, s. 66-74.
M. Nejat SEFERCİOĞLU, Nevî Divânı’nın Tahlîli, Ankara 2001, s. 25-29.
Abdullah AYDIN, Fenâyî Cennet Mehmed Efendi ve Divânı, GÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Ankara 2003, s. 24-31.
Emine YENİTERZİ, Divan Şiirinde Na‘t, Ankara 1993, s. 328-339.
İsmail Hakkı AKSOYAK, Gelibolulu Mustafa Âlî’nin Divanları (Divan-I, II, III), The Department of Near Eastern Languages and Civilizations, Harvard University, 2006, s. 210-213.
Âmil ÇELEBİOĞLU, Muhammediye, İstanbul 1996, C. II, s. 92-98.
Necla PEKOLCAY, Mevlid (Vesîletü’n-Necât), Ankara 1997, s. 56-57.

[eyuphuseyin]

belirtmiştir. Her beyitte ortalama on isim zikredildiği göz önünde bulundurularak şiirin iki beytinin kaybolduğunu söyleyebiliriz:
Hesâb-ı ebced ile ceyş lafzın et ta’dâd
Temâm üç yüz on üçdür ne nâkıs ne ziyâd

Aynı isimdeki peygamberlerin ikincisini ise “diger” ifadesi ekleyerek belirtmiştir:
İçinde var müte‘addid dîgerle etdi beyân
Cenâb-ı Hak ede ‘afv eylediyse bir noksân

Enes bin Mâlik’ten rivayetle peygamberimizin bir hadis-i şerifini kaynak gösteren şair, kendisine şafaat etmeleri niyetiyle bu mesneviyi yazmıştır:
Enes rivâyet edip der ki Seyyid-i ‘âlem
Sa‘âdet ile buyurmuş bu ma‘nâ-hâ[yı] fehm

Ki enbiyâ-yı ‘izâm içre geldi yek âyîn
Cihâna üç yüz on üç mürselîn-i muhtârîn

Yazıp da bir kişi hırz etse nâm-ı pâklerin
Birer birer ya saya zât-ı tâbnâklerin

Şefâ‘atine ola cümlesinin ol mazhar
Tesâhüb edeler ol Âdeme dem-i mahşer

Nûrî, şiirine konu olan bu hadis-i şerifi Kitab-ı Müsned’den aldığını belirtmektedir:
Muhaddisîn-i kirâm eylemişler istihrâc
Kitâb-ı Müsnede bu gûne etdiler idrâc

İlk rivayet edenden sonuncuya kadar senedi kesintiye uğramadan gelen hadislere müsnet, bunları bulunduran eserlere de kitab-ı müsnet denilir. Fakat


Nûrî Osman Hanyavî, age, T. 326, v. 18b.
Nûrî Osman Hanyavî, age, T. 326, v. 18b.
Nûrî Osman Hanyavî, age, T. 326, v. 18b.
Nûrî Osman Hanyavî, age, T. 326, v. 18b.

[eyuphuseyin]

genellikle bu isim İmam Ahmed bin Hanbel’in meşhur eseri Kitab-ı Müsned için kullanılmaktadır. Nûrî’ye kaynaklık eden hadis-i şerif ise bu eserde bulunmamaktadır . Söz konusu hadis Mefzau’l-Halâyık Menbau’l-Hakâyık adlı eserde de tespit edilmiştir. Burada on biri mütekerrir olmak üzere 318 peygamberin ismi geçmektedir. Verdiği isimlerde Nûrî ile farklılıklar bulunmaktadır. Peygamber isimlerinden 268’i Nûrî ile müşterektir .
Hanyalı Nûrî, kısa mesnevisini aruz vezninin “Mefâ‘ilün Fe‘ilâtün Mefâ‘ilün Fe‘ilün” kalıbıyla yazmıştır. Şiirin başlarında vezinle ilgili problem bulunmazken isimlerin sıralandığı bazı beyitlerde vezin bozuklukları görülmektedir. Şairin vezni ikinci derecede düşünerek isimleri beyite sığdırma gayretinde olduğu söylenebilir. Zira bu hadis-i şerifin geçtiği Arapça kaynaktaki imla da Nûrî Divanı’ndakiyle örtüşmektedir .
Nûrî’nin işlediği hadis-i şerifin sahih olup olmadığını hadis araştırmacılarına havale ederek bu kısa mesneviyi ve peygamber isimlerinin alfabetik dizinini geçtiği beyit numarasıyla birlikte verelim:

Mesnevî
Müştemil EsÀmì-i Rüsül’ullÀh
MefÀ‘ilün Fe‘ilÀtün MefÀ‘ilün Fe‘ilün

1 Muóaddiåìn-i kirÀm eylemişler istiòrÀc
KitÀb-ı Müsnede bu gÿne etdiler idrÀc

2 Enes rivÀyet edip der ki Seyyid-i ‘Àlem
Sa‘Àdet ile buyurmuş bu ma‘nÀ-òÀ[yı] fehm

3 Ki enbiyÀ-yı ‘iôÀm içre geldi yek Àyìn
CihÀna üç yüz on üç mürselìn-i muòtÀrìn

4 Yazıp da bir kişi óırz etse nÀm-ı pÀklerin
Birer birer ya ãaya õÀt-ı tÀbnÀklerin

5 ŞefÀ‘atine ola cümlesiniñ ol maôhar
TeãÀóüb edeler ol Àdeme dem-i maóşer

6 Kemìne Nÿrì-i bì-dil daòı o esmÀyı
Getirdi naôma hep ol enbiyÀ-yı vÀlÀyı



İmam Ahmed bin Hanbel, el-Müsned, Konya, 2003.
Mehmed Hakkı Nazilî, Mefzau’l-Halâyık Menbau’l-Hakâyık, Kahire- Mısır, 1293, s. 75-76.
Mehmed Hakkı Nazilî, age, 1293, s. 75-76.

[eyuphuseyin]

7 İçinde var müte‘addid dìgerle etdi beyÀn
CenÀb-ı Óaú ede ‘afv eylediyse bir noúãÀn

8 Bu ittifÀú-ı àarìbi de buldum iõ‘Àn et
Dil-i òazìniñi bu şìve ile òandÀn et

9 ÓesÀb-ı ebced ile ceyş lafôın et ta‘dÀd
TemÀm üç yüz on üçdür ne nÀúıã ne ziyÀd

10 İşit ki nÀm-ı hümayÿnların edem taúrìr
Bu gÿne mu‘teberÀn içre etdiler taórìr

11 ‘AãÀn u ZÀ’ir ü Şem‘ÿn u LÀòìn ü áaløÀn
VicÀn u ZÀnìn ü Elvÿn u ‘AzúlÀn äafvÀn

12 ÓanÀn u LÀhÿn u HeydÀn u Hez Re’ìs HÀrÿn
AfÀn u áÀnìn ü GelvÀn u EsmÀn Elmÿn

13 Ruken ÓicÀn u RıêÀn ‘Adÿn ‘Aúliyÿn Yabúìn
‘Amarucìn ile Ken‘Àn ü ‘Ábÿn u ‘Armìn

14 äuheyb ü LÀùif ü áÀlib äadìf ü Lÿù Şu‘ayb
‘İyÀb u áÀlib-i dîger SibÀù u Şìt äuheyb

15 ŞemÀs u Yÿnus u ‘ÌsÀ İves Yÿnuş İdrìs
äafÀ vü Yÿnus-ı dîger Óadìme vü Cercìs

16 GeylÀn u MeydÀş u Elúÿm geldi hem áamãÀn
ZerúÀn u ŞÿşÀn u äubóÀn u ba‘dehu äaóbÀn

17 ‘Üzeyr ü Cÿcer ü Betìóÿr u áÀbir ü CÀbir
Bìvezer ‘Ámir ü ‘AdvÀr u Maø‘aø u CÀmir

18 Reş‘ìn ü LevóÀr u HeryÀn u DanyÀl u GelmÀn
ÓÀşimle DerbÀn u ‘Ayãÿden u BÀyıú u ‘İmrÀn

19 ÚaøÀ vü ‘Ayøan u NÀãì vü LÀmì vü LÀvì
äabìó ü Yÿóì vü YÀbiz MezÀóim ü NÀvì

20 HìrÀ’ ile ZekeriyyÀ vü Heybel ü FerdÀn
Òarbìl ü Óaúdÿn u ÓasmÀn u áufrÀn u ŞemùÀn

21 ReyhÀn u Mühmem ü Nu‘mÀn Eşbìl ü ÚaynÀn
BìàÀn u BersevÀ ‘Avãÿn u ÓarúıyÀ ‘AmedÀn

22 CÀzÀn u ÓarúÀn u Ramìl Şerÿóìl ü ZÀmìl
SÀzÀn u Meróam ü Ezmìl ü Naãdavìn BÀbìl

23 äabÀó u Belõaò Manøaò Herbed ü CÀrió ü Sa‘d
Óÿbeld ‘Ayóaú u Eflìú ü Muøa‘tÀm u ‘Ad

[eyuphuseyin]

24 Ùamìl ü Yÿnuş u RÿbÀl u ‘Ámil ü ‘Á’il
ŞemÀ’il Elyesa‘ Ercìl ü Menbed ü Hezmìl

25 SefÀn u Óaynìm ü ZeórÀm u ŞÀóim ü äÀòim
SÀlÿm u RÀsìl ü MeylÀn u VÀdim ü SÀ’im

26 Naãìr ü Lÿà u SüleymÀn u Óanôale DÀvud
Naôìr ü Sancaú u ‘AvrÀ’iø İrmiyÀ ile Hÿd

27 BÀyemle Raòyÿl u Meslÿn u SÀyi‘Àn Şem‘ÿn
Selfìn ü ÓavêÀn u FetvÀn u HemìlÀn Semyÿn

28 Şercìl [ü] ‘Ayãaf u ‘AùùÀf u Yÿsuf u Ya‘úÿb
HecÀcir ü äÀóid ü MìzÀd u Yÿşa‘ u Eyyÿb

29 ÚÀsımla Hÿdìn ü MerúÀn u Berùafÿn Müdrik
SÀsÀn u ÚÀnÿó u Herbìt ü Zencebìl ü ÓÀfik

30 ÓırÀê u YÀnìd ü İsóaú u äÀ‘dım äÀlió
Aşìm ü ‘Áãım u ÓÀãìm ü Óacrim ü äÀbió

31 ZÀòÿn u ‘Ábÿó u ZehrÀn u Mu‘ìn ü ‘Arfÿn
RevÀn u RÀbÿn u Elhemì‘ ü dîger ‘Arfÿn

32 ‘AzÀn u KÀyÿ vü AóyÀl ü ÒÀ’il ü æÀbit
ÓÀvicle Õülkifl Aãfÿn u Mu‘aylÀfit

33 FeyyÀø u CÀbÿk u ‘AynÀø u ÓÀriø ü MiórÀs
RaóìlÀn BÀri‘ vü Erfaòşed Avrìs ü İlyÀs

34 ÓÀzimle äÀyìd ü äÀnìd MurdÀrìm YaóyÀ
ValÀm u VÀsim ü YaóyÀ-yı dîger BelevÀ

35 ReşÀd u ‘Ázim ü SÀrim Gelìl ü Eşmÿ’il
Úabìl ü PÀs[il] ü Beålaò äarìò ü Ma‘nÀ’il

36 Kebìr ü áÀ’ir [ü] Muhtaãır u äahlÀ vü Anÿş
Nemaò u ÓÀúıò u KÀşic ü MihÀ’il ü Feryÿş

37 Carìb ü ëa‘êa‘ u MıãdÀ‘ u Yesma‘ u BÀri‘
Şerìb ü BÀyi‘ ü MuòlÀd u Yeùba‘ u ŞÀri‘

38 Gezÿl Mubãıl Mütevesliò RabÀò Uònÿò
Úadìm ü ÙÀbiò ü YÀnÿò SÀnÿò u Mersÿò

39 LÀôìm ü ÚÀõìm ü BaãÀã u SÀdim ü BercÀc
BÀrÿn u Mehmÿn u ŞemmÀò Mezhem ü HeyyÀc

40 Sa‘Àdet ile ulu’l-‘azm-ı vÀcibü’ù-ta‘ôìm
CenÀb-ı Ádem ü Nÿó Necì vü İbrÀhìm