19. YÜZYILIN İKİNCİ YARISI ve 20. YÜZYIL BAŞLARINDA GİRİT ADASINDA DENİZ TİCARETİ

Girit Konulu Dergiler
Kullanıcı avatarı
eyuphuseyin
Site Admin
Mesajlar: 6926
Kayıt: 05 Haz 2019, 22:41
Konum: İstanbul
Teşekkür etti: 1098 kez
Teşekkür edildi: 27 kez
İletişim:

Re: 19. YÜZYILIN İKİNCİ YARISI ve 20. YÜZYIL BAŞLARINDA GİRİT ADASINDA DENİZ TİCARETİ

Mesaj gönderen eyuphuseyin » 10 Kas 2019, 18:18

Avusturya-Macaristan, İtalyan, Rus ve Yunan buharlı gemileri Girit ve kendi limanları arasında düzenli seferler yaparlardı. İngiltere’den ise Girit adasına doğrudan seferler yoktu. İngiltere’nin rotasını Girit’e çevirmesi ise uzun zaman almaktaydı. Aktarmalı seferlerde ek maliyete sebep olmaktaydı. İngiliz ürünleri adaya dolaylı olarak -genellikle Pire, Şira, İzmir ve İstanbul’dan- girmekteydi. Adanın limanlarının büyüklüğü de İngiltere için teşvik edici değildi. Ancak tüm bu dezavantaja rağmen Avusturya Lloyd ve İtalyan Florio Rubattino Kumpanyaları adaya haftalık seferler düzenlemektedirler. Bu yüzden bu ülkelere ait mallar hızlı bir şekilde ve küçük bir maliyetle adaya ulaşmaktaydı. İngiliz tüccarların aleyhine olan ikinci durum İngiliz tüccarların kredi vermemesiydi. Avusturya-Macaristan ile Alman tüccarlar ve üreticiler ise üçten altı aya kadar kredi verirlerdi40.

2.Girit’te Ekonomi

Mısır- İstanbul yolu üzerinde yer alan Girit adasının kuzey kıyıları güney kıyılarına göre tarıma daha elverişlidir. Kademeli olarak denize inen dağlar arasında tarım yapılabilecek uygun topraklar vardır41. Adanın orta kesimlerinde yer alan Mesara ovası ada için oldukça önemli tarım arazisidir. Adanın kuzeyinde ulaşım güneyine göre daha rahattır. Yine adanın kuzeyindeki yıllık yağış miktarı, güneyine oranla daha fazladır. Bu da adanın kuzeyinde tarımı olumlu etkilemektedir. Adada Venedikliler döneminde en önemli ürün şarap, yağ ve peynirken; adanın Osmanlıların eline geçmesi ile zeytinyağı ve sabun üretimi adaya damgasını vurmuştur. Adanın en verimli toprağı olan Mesara ovasında buğday, mısır, tütün, pamuk, turunçgiller ve muz yetiştirilirdi42. Tahıl üretimi ihtiyacı karşılamaya yetmediğinden dışarıdan alımlar yapılırdı43. 1700’lerde Levant’a gelen Tournefort Kandiye’nin beyaz ve kırmızı şaraplarının mükemmel olduğunu söylemektedir. Yine adanın bal, balmumu, laden zamkı ile Sfakia dağlarının peynirlerinin çok beğenildiğini belirtmektedir44. Narenciye üretimi de adada önemli yer tutmaktadır45. Domates, kabak, patlıcan, bamya, lahana, pırasa, soğan, sarımsak, bakla ve nohut bol şekilde üretilirdi46.




39 A & P Girit 1907 Raporu, s.19.
40 A & P Girit 1901 Raporu, s.4.
41 Tancoigne, a.g.e., s.91.
42 Molly Greene, A Shared World: Christians and Muslims in the Early Modern Mediterranean, Princeton University Press, New Jersey, 2000, s.110; Evangelia BALTA, “Olıve Cultıvatıon In Crete At The Tıme of The Ottoman Conquest Olıve Cultıvatıon In Crete At The Tıme of the Ottoman Conquest”, Osmanlı Araştırmaları, XX (2000), ss.144-145.
43 Binbaşı Ali Saib, Coğrafya-yı Mufassal Memalik-i Devlet-i Osmaniye, Matbaa-yı Ebüzziya, İstanbul,
1304 [1887], s.231.
44 Tournefort, a.g.e.,, ss.92-93; Hüseyin Kami Hatyevi, Girit Tarihi, Dersaadet, 1288, ss.69-74.
45 Tukin, a.g.m., s. 88.
46 Binbaşı Ali Saib, a.g.e., s.231.

249
Ma ida thelis na su ğo,oste va zis çe nase
Se hrisoprasina dendra,na thetis na kimase.

Sana ne dememi istersin,yaşayıp var olman için
Altın yeşili ağaçların altında,yatıp uyuman için

Kullanıcı avatarı
eyuphuseyin
Site Admin
Mesajlar: 6926
Kayıt: 05 Haz 2019, 22:41
Konum: İstanbul
Teşekkür etti: 1098 kez
Teşekkür edildi: 27 kez
İletişim:

Re: 19. YÜZYILIN İKİNCİ YARISI ve 20. YÜZYIL BAŞLARINDA GİRİT ADASINDA DENİZ TİCARETİ

Mesaj gönderen eyuphuseyin » 10 Kas 2019, 18:20

Adanın dağları genellikle çıplaktı. Kuzey kıyılarında zeytin ve keçiboynuzu ağaçları dikkati çekmekteydi. Adada ormanlık olarak yabani zeytin, palamut meşesi, çınar, kestane, pırnar ve selvi vardı. İsfakiye dağlarında fıstık ağaçları bulunurdu. İsfakiye kazasında bulunan Samarya ormanından kereste kesilmekteydi. Ancak ihtiyaca yeterli olmadığı için özellikle Triyeste’den kereste ithal edilmekteydi47.

Adada hayvan olarak sığır, merkep, bargir, koyun, keçi gibi hayvanlar yetiştirilirdi. Anadolu’ya senede binden fazla hayvan satılırdı. Koyunların cüsseleri küçük, yünleri kaba, etleri lezzetsizdi48. Girit’in keçileri, dünyanın en mükemmel keçileri olarak bilinmekteydi. Atları küçük boydaydı. Katır ve domuz da vardı. Koyun ve keçi sütünden bilhassa İsfakiye havalisinde pek leziz ve makbul bir çeşit peynir yapılmakta olup, bu peynir, Girit peyniri olarak adlandırılırdı49.

Adada başlıca sanayi zeytinyağı ve sabun imalidir. Girit’te büyük küçük tasirhaneler ile 30 kadar sabun fabrikası vardı. Bunların bazıları elektrik ile tenvir edilmekteydi50. Adanın sabun üretiminin bir kısmı Anadolu’ya gönderilmekteydi. Kandiye ve Resmo sabunları İstanbul’un tüketiminin yarısını karşılamaktaydı51. 20. yy başlarında adadaki en önemli yağ rafinerisi bir Fransız firmasıydı. Bu firma Societe Generale Des Huileries du Sahel Tunisien olup Hanya’daydı. Zeytin çekirdeklerinden çıkarılan yağ, Türkiye ve Mısır’da sabun yapımında
kullanılmaktaydı. Hanya’da bulunan birkaç yağ fabrikası Giritlilere aitti. Burada üretilen ev tipi sabunlar Levant limanlarına ihraç edilmekteydi. Girit’teki bir diğer endüstri demir dökümhanesiydi52. Kandiye’de fayans ve briket fabrikası, buharlı un değirmeni açılmıştı53. Hanya’da iki dökümhane, ikisi Suda ikisi Hanya’da buharla çalışan 4 değirmen, on kadar debbağhane vardır. Dokuma sanayii adada pek gelişmemişti. Ancak yine de yünden kırmızı beyaz örtüler, perdeler, pamuktan peşgirler, ipekten peştemaller imal edilmekte olup, bazen dışarıya satılmaktadır54.

Adanın etrafı mercan ve sünger yetişmesi için uygun olup, çıkarılan mercan
ve süngerin bir kısmı ihraç edilirdi55. Ada balıkçılık açısından da uygundu.

Adada gümüş ve demir madeni var olmasına rağmen işletilmemektedir. Adada alçı, lüleci çamuru ile bileği taşı vardı. Bileği taşı İtalya, Marsilya ve İngiltere’ye ihraç olunmaktaydı56.






47 Girit, Mazisi, Hali, İstikbali, Matbaa-yı Ebuzziya, İstanbul, 1328, ss.10-20.
48 Tüccarzade İbrahim Hilmi, a.g.e., s.201.
49 Hüseyin Kami Hatyevi, a.g.e., s.25.
50 Tüccarzade İbrahim Hilmi, a.g.e, s.201.
51 Adıyeke, a.g.e. ,s.113.
52 A & P Girit 1901 Raporu, s.5.
53 A & P Girit 1901 Raporu, s.5.
54 Tüccarzade İbrahim Hilmi, a.g.e, s.201.
55 Salname-i Vilayet-i Girid, Vilayet Matbaası, 1309, s.231.
56 Hüseyin Kami Hatyevi, a.g.e.,, s.75.

250
Ma ida thelis na su ğo,oste va zis çe nase
Se hrisoprasina dendra,na thetis na kimase.

Sana ne dememi istersin,yaşayıp var olman için
Altın yeşili ağaçların altında,yatıp uyuman için

Kullanıcı avatarı
eyuphuseyin
Site Admin
Mesajlar: 6926
Kayıt: 05 Haz 2019, 22:41
Konum: İstanbul
Teşekkür etti: 1098 kez
Teşekkür edildi: 27 kez
İletişim:

Re: 19. YÜZYILIN İKİNCİ YARISI ve 20. YÜZYIL BAŞLARINDA GİRİT ADASINDA DENİZ TİCARETİ

Mesaj gönderen eyuphuseyin » 10 Kas 2019, 18:26

3.Girit Adasında Ticaret

Fransız ihtilali ve Rus kışkırtmaları etkisi ile çıkan Yunan isyanı adalara da yayıldı. 1821 yılında Girit adası Hanya sancağında yaşayan Rumlar ilk kez ayaklandı. Bu ayaklanmaları 1823 ve 1825 ayaklanmaları izledi. Yunanlılar 1829 Edirne Antlaşması ve 1830 Londra Protokolü ile bağımsızlığına kavuştu. Bir süre sonra ise Büyük Yunanistan’ı kurmak için faaliyete geçti. Bu sırada Giritli Rumlar da Yunanistan’a bağlanmak istedi. Ancak istekleri büyük devletler tarafından kabul edilmedi. Mehmet Ali Paşa’nın Girit adasındaki valiliğinin bitmesinin ardından Giritli Rumlar 1841 ve 1858 yıllarında tekrar ayaklandılar. Girit’in itibarlı bazı kişileri toplanarak vali ve Osmanlı memurlarına adada huzur ve asayişin sağlanması için yapılacak düzenlemeler konusunda bir dizi öneri sundular. Bu öneriler kabul edildi57.

1864’te İngiltere Yedi Ada’yı Yunanistan’a terk edince Rumların olduğu topraklarla birleşme düşünceleri tekrar alevlendi. Yunanistan Girit’e öğretmen ve din görevlileri gönderdi. Onların propagandalarının etkisi ile 1866 baharında büyük bir ayaklanma oldu58. Aşağıda yer alan ticaret rakamlarını incelediğimizde; 1866 yılında bu isyanlardan üretimin etkilendiğini ve ihracatın önceki yıllara göre belirgin bir düşüş yaşadığını görmekteyiz. İhracata paralel olarak adada ithalatta düşmüştür. 1867 yılında ihracatın belirgin şekilde yükseldiğini ve ithalatın bile ihracatın gerisinde kaldığını görmekteyiz. 1867 yılında ise ithalat düşmüştür. Aşağıda 1863 ile 1869 yılları arasında Girit’te ithalat ve ihracat miktarlarını görmekteyiz.

BELGE11.png
BELGE11.png (5.72 KiB) 3706 kere görüntülendi
Tablo 9: Girit Adasında Ticaret(1863-1869)60

1869 yılında adanın önemli 3 büyük limanına ait ithalat ihracat rakamlarına baktığımızda en fazla ihracatın Hanya’dan yapıldığını görmekteyiz. En fazla ithalat yapan liman kenti ise Kandiye’dir.

BELGE12.png
BELGE12.png (2.58 KiB) 3706 kere görüntülendi
BELGE13.png
BELGE13.png (1.79 KiB) 3706 kere görüntülendi
Tablo 10: Hanya, Kandiye ve Resmo’da Ticaret(1869)61

57 Serap Toprak, “Megali İdea’ya Bir Örnek: Girit”, Akademik Ortadoğu Dergisi, 7/1 (2012), ss. 149-
153.
58 Adıyeke, a.g.e., s.21.
59 İngiliz Konsolosluk raporlarında veriler pound olarak belirtilmiştir.
60 A & P Girit 1869 Raporu, s.318

251
Ma ida thelis na su ğo,oste va zis çe nase
Se hrisoprasina dendra,na thetis na kimase.

Sana ne dememi istersin,yaşayıp var olman için
Altın yeşili ağaçların altında,yatıp uyuman için

Kullanıcı avatarı
eyuphuseyin
Site Admin
Mesajlar: 6926
Kayıt: 05 Haz 2019, 22:41
Konum: İstanbul
Teşekkür etti: 1098 kez
Teşekkür edildi: 27 kez
İletişim:

Re: 19. YÜZYILIN İKİNCİ YARISI ve 20. YÜZYIL BAŞLARINDA GİRİT ADASINDA DENİZ TİCARETİ

Mesaj gönderen eyuphuseyin » 10 Kas 2019, 18:32

BELGE14.png
BELGE14.png (1.79 KiB) 3706 kere görüntülendi
Tablo 10: Hanya, Kandiye ve Resmo’da Ticaret(1869)61

1901 ile 1906 yılları arasında ticaret artmıştır. Ancak 1904 yılında ticarette düşüş yaşanmıştır. İthalat ihracata göre daha fazla yapılmaktadır. Müslümanların sayıları 1896’da 90.000’den 30.000’e düştü. Bu da tarımı etkiledi62. Türk garnizonunun adadan çekilmesinden dolayı fabrikasyon ürünler ithalatı Girit’te düştü63.
BELGE15.png
BELGE15.png (5.72 KiB) 3706 kere görüntülendi
Tablo 11: Girit’te İthalat ve İhracat(1901-1906) 64

Resmo limanının modernleştirilememiş olması İngiltere’nin kent ile doğrudan ticaret yapmasını engellemektedir. Resmo kentinde tarım bölgeleri ile doğrudan bağlantı sağlayabilecek ve çiftçilerin yüzünü güldürebilecek yollarda çok yetersizdi. Tarım yöntemleri de modası geçmiş ve ticareti geliştirecek yöntemler değildi65. Bu yüzden ticaret istenilen seviyede değildi. Daha öncede belirtildiği gibi Girit’te muhtariyet ilanı, Müslümanların bir kısmının adadan göçü, Türk garnizonun çekilişi ithalatı düşürdüğü gibi ihracatı da etkilemiştir. Aşağıda Resmo limanına ait 1900 ile 1906 yılları aralığına ait ihracat ile ithalat rakamları görülmektedir.
BELGE16.png
BELGE16.png (3.15 KiB) 3706 kere görüntülendi
Tablo 12: Resmo Limanı İthalat ve İhracatı(1900-1906)66

Kandiye kendinde ithalat ve ihracat rakamlarında artış gözlenmektedir.
Resmo kentine göre Kandiye’nin ticareti 3-4 kat fazladır.





61 A & P Girit 1869 Raporu, s.318.
62 A & P Girit 1901 Raporu, s.3.
63 A & P Girit 1901 Raporu, s.3.
64 A & P Girit 1907 Raporu, s.4.
65 A & P Girit 1905 Raporu, s.5; M. Metin Hülagü, Osmanlı Yunan Savaşı/ Abdülhamit’in Zaferi, Yitik
Hazine Yayınları, İstanbul, 2009.
66 A & P Girit 1905 Raporu, s.4.

252
Ma ida thelis na su ğo,oste va zis çe nase
Se hrisoprasina dendra,na thetis na kimase.

Sana ne dememi istersin,yaşayıp var olman için
Altın yeşili ağaçların altında,yatıp uyuman için

Kullanıcı avatarı
eyuphuseyin
Site Admin
Mesajlar: 6926
Kayıt: 05 Haz 2019, 22:41
Konum: İstanbul
Teşekkür etti: 1098 kez
Teşekkür edildi: 27 kez
İletişim:

Re: 19. YÜZYILIN İKİNCİ YARISI ve 20. YÜZYIL BAŞLARINDA GİRİT ADASINDA DENİZ TİCARETİ

Mesaj gönderen eyuphuseyin » 10 Kas 2019, 18:36

BELGE17.png
BELGE17.png (2.94 KiB) 3706 kere görüntülendi
Tablo 13: Kandiye’de İthalat ve İhracat(1905-1907)67

3.1.Ürünlere Göre Ticaret

1855 yılına ait Amerikan raporlarında ithal edilen ürünlere baktığımızda; yağ, balık, post-deri, mobilya, donanımlar, tütün, soda külü, rom, pamuk ipliği ve pamuk gibi ürünlerin satın alındığını görürüz. Bunlardan çeşitli imalat ürünleri diye ifade edilen ürünlerin en büyük meblağı tuttuğu görülür68. Bunu post ve deri, soda külü69, yağ, balık takip etmektedir.

BELGE18.png
BELGE18.png (8.52 KiB) 3706 kere görüntülendi
Tablo 14: 1855 Yılında Girit Adasında İthalat 70

1905 ve 1906 yıllarında Girit adasının yaptığı ithalatı incelediğimizde; pamuklu ürünler, yünlü ürünler, deri, post, iplik, kahve, şeker, arpa gibi ürünlerin satın alınmakta olduğunu görürüz. Pamuklu ürünler genellikle İngiltere, İtalya,


67 A & P Girit 1907 Raporu, s.22.
68 İngiliz raporlarından değerler pound olarak verilirken, Amerikan raporlarında değerler dolar
cinsinden verilmiştir.
69 Soda külü cam sanayii, deterjan ve kâğıt üretiminde kullanılan bir maddedir.
70 Edmund Flagg, Report on the Commercial Relations of the United States With All Foreign Nations,I, Cornelius Wendell Printer, Washington, 1856, s.448.

253
Ma ida thelis na su ğo,oste va zis çe nase
Se hrisoprasina dendra,na thetis na kimase.

Sana ne dememi istersin,yaşayıp var olman için
Altın yeşili ağaçların altında,yatıp uyuman için

Kullanıcı avatarı
eyuphuseyin
Site Admin
Mesajlar: 6926
Kayıt: 05 Haz 2019, 22:41
Konum: İstanbul
Teşekkür etti: 1098 kez
Teşekkür edildi: 27 kez
İletişim:

Re: 19. YÜZYILIN İKİNCİ YARISI ve 20. YÜZYIL BAŞLARINDA GİRİT ADASINDA DENİZ TİCARETİ

Mesaj gönderen eyuphuseyin » 10 Kas 2019, 18:42

Avusturya-Macaristan, Fransa, Almanya gibi ülkelerden satın alınmaktadır. Manchester ürünlerine iyi bir talep olmasına rağmen özellikle baskılı ve düşük kaliteli İtalyan ve Alman ürünleri rekabette kendilerini hissettirmektedirler. Erkek alt giyimi Avusturya-Macaristan ve İtalya’dan gelmektedir71. İngiliz mendilleri de Girit’te hazır bir pazar bulmuştur. İthal olarak düz ve baskılı mendiller de gelmektedir. Girit köylüleri başlarının çevresine şapka yerine siyah mendilleri kullanmaktaydı. Alman ve Avusturya-Macaristan, ticaret evleri vasıtasıyla adaya daha ucuz tekstil ürünleri sağlamaktadır. Bu durum İngiltere’nin ithalatını düşürmektedir. Almanya ve Avusturya-Macaristan firmaları periyodik olarak ticari ajanlarını yollarlar. Bu ajanlar sipariş listelerini hazırlar. Fakat İngiliz tüccarları çok az adayı ziyaret ederler 72. Zaten İngiltere ile Girit arasında doğrudan buharlı gemi seferleri yoktur. Girit’teki limanların uygunsuzluğu seferlerin olmamasının en büyük sebebidir. Bu yüzden İngiltere ada ile ticaretini Şira, Pire ve İzmir üzerinden direkt olmayan bir şekilde yapmaktaydı. Bu da ürünlerin maliyetini bir ölçüde arttırmakta ve İngiltere’nin rekabet gücünü düşürmektedir73. Yine de İngiltere, konsolosluk raporlarından öğrendiğimize göre bazı ürünlerde birinciliği elinde tutar: demir, boya, donanım, demir, pamuk ürünler, pirinç, nişasta, ringa, morina, çuval, kostik, soda gibi74. Şeker Avusturya-Macaristan’dan ithal edilmektedir. En iyi kalite unlar Romanya, Bulgaristan ve Rusya’dan ithal edilir. Düşük kaliteler Malta, İtalya, Yunanistan ve Fransa’dan gelmektedir. Buğday adada üretilmekle birlikte ihtiyacı karşılamaya yetmemektedir. Pirinç, Mısır, Trablus, İngiltere, Avusturya- Macaristan, İtalya’dan gelmektedir. Kahve Avusturya-Macaristan, İtalya,
Fransa’dan gelmektedir. 1905 ve 1906 yıllarında yapılan ithalatın genel olarak artış gösterdiği görülmektedir. Aşağıda ürünlere göre 1905 ve 1906 yılına ait ithalat rakamları görülmektedir:

BELGE19.png
BELGE19.png (10.17 KiB) 3706 kere görüntülendi
BELGE20.png
BELGE20.png (14.44 KiB) 3706 kere görüntülendi
Tablo 15: 1905 ve 1906 yıllarında Girit’te Belli Başlı İthal Ürünleri, Değerleri ve İthal Edilen Ülkeler76

71 A & P Girit 1907 Raporu, s.6.
72 A & P Girit 1901 Raporu, s.3.
73 A & P Girit 1905 Raporu, s.5.
74 A & P Girit 1901 Raporu, s.8.
75 Bu kelimenin kurşun olduğunu düşünmekteyiz.

254
Ma ida thelis na su ğo,oste va zis çe nase
Se hrisoprasina dendra,na thetis na kimase.

Sana ne dememi istersin,yaşayıp var olman için
Altın yeşili ağaçların altında,yatıp uyuman için

Kullanıcı avatarı
eyuphuseyin
Site Admin
Mesajlar: 6926
Kayıt: 05 Haz 2019, 22:41
Konum: İstanbul
Teşekkür etti: 1098 kez
Teşekkür edildi: 27 kez
İletişim:

Re: 19. YÜZYILIN İKİNCİ YARISI ve 20. YÜZYIL BAŞLARINDA GİRİT ADASINDA DENİZ TİCARETİ

Mesaj gönderen eyuphuseyin » 10 Kas 2019, 18:46

İhracat ürünlerinde en önemli ürün sabundur. Adanın başlıca ihracat ürünü zeytinyağı olup ihracat gelirlerinin iyi olup olmadığını zeytin ve zeytinyağı üretimi belirlemekteydi77. Adada her tarafta zeytin ağaçları bulunur. Zeytinden bir sene iyi ürün alınmasına rağmen bir sene az ürün alınmaktadır78. Zeytinlerin ilk çekilen yağı halis yağ olur ve oldukça kalitelidir. İkinci çekilen yağ cibre yağı olup sabun yapımında kullanılır. Üçüncü kez çekilen zeytinden yine sabun ile adi kömür elde edilir. Kandiye sabunları Hanya sabunlarına genellikle tercih edilir79.

Amerikan raporundan öğrendiğimize göre; 1855’te adada 47 sabun imalathanesi vardır. 3000 yağ pres makinası aktiftir. Adada üretilen ipeğin kalitesi Edirne ipeğine eştir80. Ada deri imalatı ve peynir imalatında da dikkati çekmektedir. Aşağıda 1855 yılına ait ihracat ürünleri ile değerleri yer almaktadır.

BELGE21.png
BELGE21.png (3.78 KiB) 3706 kere görüntülendi
BELGE22.png
BELGE22.png (1.91 KiB) 3706 kere görüntülendi
Tablo 16: 1855 yılında Girit Adasında İhracat Yapılan Ürünler81

76 A & P Girit 1907 Raporu, s.20.
77 Adıyeke, a.g.e, s.117.
78 Tüccarzade İbrahim Hilmi, a.g.e., s.201.
79 Salname-i Vilayet-i Girid, Vilayet Matbaası, 1309, s.231.
80 Flagg, a.g.e., s.447.

255
Ma ida thelis na su ğo,oste va zis çe nase
Se hrisoprasina dendra,na thetis na kimase.

Sana ne dememi istersin,yaşayıp var olman için
Altın yeşili ağaçların altında,yatıp uyuman için

Kullanıcı avatarı
eyuphuseyin
Site Admin
Mesajlar: 6926
Kayıt: 05 Haz 2019, 22:41
Konum: İstanbul
Teşekkür etti: 1098 kez
Teşekkür edildi: 27 kez
İletişim:

Re: 19. YÜZYILIN İKİNCİ YARISI ve 20. YÜZYIL BAŞLARINDA GİRİT ADASINDA DENİZ TİCARETİ

Mesaj gönderen eyuphuseyin » 10 Kas 2019, 18:48

Zeytinyağı üretimi aşağıdaki tabloya göre 1906 yılında önceki yıla göre iki katı kadar artmıştır. Adanın sabun üretiminin bir kısmı Anadolu’ya gönderilmekteydi. Sabun, Mısır, Trablus, Malta, Yunanistan gibi ülkelerce de alınmaktaydı. Girit adasının başlıca mahallerinde özellikle Hanya ve Kandiye beldelerinde üretilen zeytinyağı saflığı nedeniyle Osmanlı devleti tarafından alınmaktaydı82. Osmanlı dışında zeytinyağı İngiltere, Mısır, Trablus, Rusya, Yunanistan, Avusturya- Macaristan, Almanya’ya satılmaktadır. Girit üzümü oldukça tatlı olup, kuru üzüm özellikle Avusturya-Macaristan, Almanya, Mısır ve Türkiye’ye ihraç edilir. Üzümün çoğunu Giritliler şarap yaparlar. Şarapları safi ve serttir83. Girit adası şarabı ile de ünlüdür84. Malta, Mısır, Yunanistan, Türkiye, Trablus’a şarap ihraç edilmektedir. Şarap üretimi 1906 yılında önceki yıla göre düşmüştür. Girit adası keçisiyle de dikkat çekmekte olup, keçi derisi Avusturya ve Yunanistan’a ihraç edilmektedir. Adanın özellikle kuzey taraflarında yetişen keçiboynuzu ise Fransa, Romanya, Rusya, Avusturya-Macaristan, İngiltere, İtalya, Türkiye’ye ihraç edilmektedir.
BELGE23.png
BELGE23.png (15.18 KiB) 3706 kere görüntülendi
Tablo 17: 1905 ve 1906 yıllarında Girit Adasından İhracatı Yapılan Ürünler, Değerleri ve İhracat Yapılan
Ülkeler85


81 Flagg, a.g.e., s.449.
82 Binbaşı Ali Saib, a.g.e,s.116.
83 Hüseyin Kami Hatyevi, a.g.e., ss.69-74.
84 Tancoigne, a.g.e., ss.87-89.



256
Ma ida thelis na su ğo,oste va zis çe nase
Se hrisoprasina dendra,na thetis na kimase.

Sana ne dememi istersin,yaşayıp var olman için
Altın yeşili ağaçların altında,yatıp uyuman için

Kullanıcı avatarı
eyuphuseyin
Site Admin
Mesajlar: 6926
Kayıt: 05 Haz 2019, 22:41
Konum: İstanbul
Teşekkür etti: 1098 kez
Teşekkür edildi: 27 kez
İletişim:

Re: 19. YÜZYILIN İKİNCİ YARISI ve 20. YÜZYIL BAŞLARINDA GİRİT ADASINDA DENİZ TİCARETİ

Mesaj gönderen eyuphuseyin » 10 Kas 2019, 18:49

Sonuç

1699 yılından 1913 yılına kadar 214 yıl Osmanlı egemenliğinde kalan Girit adasında ticari olarak Hanya, Resmo ve Kandiye en önemli üç liman kenti idi. Bu limanlar arasında Hanya ve Suda limanı adanın en işlek limanıydı. Girit adası, Osmanlı egemenliğinden önce şarap ile ün yapmış iken Osmanlı egemenliği ile birlikte sabun ve zeytinyağı ticareti ile ün salmıştı. Adanın sabun üretiminin bir kısmı Anadolu’ya gönderilmekteydi. Kandiye ve Resmo sabunları İstanbul’un tüketiminin yarısını karşılamaktaydı. Birçok Osmanlı liman kentinde olduğu gibi Girit limanlarında da buharlı gemilerin yanaşabileceği limanlar yoktu. Bu durumda ticareti yavaşlattığı gibi emek kaybına da sebep olmaktaydı.

Adaya ticaret amacıyla yelkenli ve buharlı gemiler uğramaktaydı. Sayı olarak daha çok yelkenli gemiler gelmekteydi. Osmanlı ve Yunan yelkenli gemileri tüm yelkenli gemilerin %90’dan fazlasını oluşturmaktaydı. Buharlı gemi olarak en çok Avusturya, Osmanlı ve Mısır gemileri adaya gelmekteydi.

Girit adasında ithalat ihracata göre daha fazla yapılmaktadır. Bu durum çoğu Osmanlı limanında bu şekildedir. Dışarıdan Girit, pamuklu ürünler, yünlü ürünler, deri, post, iplik, kahve, şeker, arpa gibi ürünleri satın alınmaktadır. Pamuklu ürünler genellikle İngiltere, İtalya, Avusturya-Macaristan, Fransa, Almanya gibi ülkelerden satın alınmaktadır. En iyi kalite unlar Romanya, Bulgaristan ve Rusya’dan ithal edilir. Buğday adada üretilmekle birlikte ihtiyacı karşılamaya yetmemektedir. Pirinç, Mısır, Trablus, İngiltere, Avusturya-Macaristan, İtalya’dan gelmektedir. Kahve Avusturya-Macaristan, İtalya, Fransa’dan gelmektedir.

İhracatta en önemli ürün sabun ve zeytinyağıdır. Adanın sabun üretiminin bir kısmı Anadolu’ya gönderilmekteydi. Sabun, Mısır, Trablus, Malta, Yunanistan gibi ülkelerce de alınmaktaydı. Girit adasının başlıca mahallerinde özellikle Hanya ve Kandiye beldelerinde üretilen zeytinyağı saflığı nedeniyle Osmanlı devleti tarafından alınmaktaydı. Osmanlı dışında zeytinyağı İngiltere, Mısır, Trablus, Rusya, Yunanistan, Avusturya-Macaristan, Almanya’ya satılmaktadır. Girit üzümü oldukça tatlı olup, kuru üzüm özellikle Avusturya-Macaristan, Almanya, Mısır ve Türkiye’ye ihraç edilir. Üzümün çoğunu Giritliler şarap yaparlar. Malta, Mısır, Yunanistan, Türkiye, Trablus’a şarap ihraç edilmektedir. Girit adası keçisiyle de dikkat çekmekte olup, keçi derisi Avusturya ve Yunanistan’a ihraç edilmektedir. Adanın özellikle kuzey taraflarında yetişen keçiboynuzu ise Fransa, Romanya, Rusya, Avusturya-Macaristan, İngiltere, İtalya, Türkiye’ye ihraç edilmektedir.







85 A & P Girit 1907 Raporu, s.21.


257
Ma ida thelis na su ğo,oste va zis çe nase
Se hrisoprasina dendra,na thetis na kimase.

Sana ne dememi istersin,yaşayıp var olman için
Altın yeşili ağaçların altında,yatıp uyuman için

Kullanıcı avatarı
eyuphuseyin
Site Admin
Mesajlar: 6926
Kayıt: 05 Haz 2019, 22:41
Konum: İstanbul
Teşekkür etti: 1098 kez
Teşekkür edildi: 27 kez
İletişim:

Re: 19. YÜZYILIN İKİNCİ YARISI ve 20. YÜZYIL BAŞLARINDA GİRİT ADASINDA DENİZ TİCARETİ

Mesaj gönderen eyuphuseyin » 10 Kas 2019, 18:50

KAYNAKÇA

I. Basılmış İngiliz Arşiv Kaynakları

Report by Mr. Consul Frank Hay on The Trade of The İsland Of Crete For The Year
1864, s.284

Report by Mr. Consul Dennis , On the Trade and Commerce of the İsland of Crete
for the year 1869, ss.314.

Diplomatic And Consular Reports Turkey, Report For The Year 1901 On The Trade
of Crete.

Diplomatic And Consular Reports Turkey, Report For The Year 1907 On The Trade,
Shipping And Agriculture Of Crete, London, 1908 Raporu.

Report on the Trade of Crete for the Year 1905 by Mr. Vice-Consul G. Lascelles.


II. Resmi Yayınlar

Salname-i Vilayet-i Girit, Vilayet Matbaası, 1309. Salname-i Vilayet-i Girit, Vilayet Matbaası, 1310.

III. Osmanlıca Kitaplar

Binbaşı Ali Saib, Coğrafya-yı Mufassal Memalik-i Devleti Osmaniye, İstanbul, Matbaa-
yı Ebüzziya, 1304 [1887]).

Hüseyin Kami Hatyevi, Girit Tarihi, Dersaadet, 1288.

Tüccarzade İbrahim Hilmi, Devlet-i Aliye-i Osmaniye’nin Ahval-i Coğrafya ve
İstatistikiyesi Zirai - İktisadi - Sanayi - Askeri – Ticari-Mali, 1323, İstanbul, s.201.

Girit, Mazisi, Hali, İstikbali, Matbaa-yı Ebuzziya, İstanbul, 1328.


IV. Ansiklopediler, Kitap, Makale ve Tezler

ADIYEKE, Ayşe Nükhet, Osmanlı İmparatorluğu ve Girit Bunalımı(1896-1908), TTK
Yayınları, Ankara, 2000.





258









19. Yüzyılın İkinci Yarısı ve 20 Yüzyılın Başlarında Girit… Tarih ve Günce, I/1, (2017 Yaz)



BALTA, Evangelia, Olıve Cultıvatıon In Crete At The Tıme OfTheOttoman Conquest Olıve Cultıvatıon In Crete At The Tıme OfTheOttoman Conquest, Osmanlı Araştırmaları, XX (2000).

FLAGG, Edmund, Report On The Commercial Relations Of The United States With All
Foreign Nations,I, Cornelius Wendell Printer, Washington, 1856.

GREENE,,Molly, Kandiye 1699-1720: The Formation of a Merchant Class, (Princeton
Üniversitesi Yayınlanmamış Doktora Tezi), New Jersey, 1993.

…………………, A Shared World: Christians and Muslims in the Early Modern
Mediterranean, Princeton University Press, New Jersey, 2000, s.110 GÜLSOY, Ersin, “Resmo”, Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, C.34, s.586 HÜLAGÜ, Metin, Türk-Yunan İlişkileri Çerçevesinde 1897 Osmanlı-Yunan Hârbi,
Erciyes Üniversitesi Yayınları, Kayseri 2001, s. 1.

…………………..,1897 Türk-Yunan Harbine kadar Osmanlı İdaresinde Girit”, ”, CIEPO–14 Uluslararası Türk İncelemeleri Kongresi, 18–22 Eylül 2000, Ege Üniversitesi,,İzmir. Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara 2000.

…………………..,Osmanlı Yunan Savaşı/ Abdülhamit’in Zaferi, Yitik Hazine
Yayınları, İstanbul, 209.

IŞIN, Mithat, Tarihte Girit ve Türkler (374 Sayılı Deniz Mecmuası’nın Tarihî İlâvesi),
Askerî Deniz Matbaası, 1945, s. 3, 4.

Tancoigne, J.M. İzmir’e, Ege Adaları’na ve Girit’e Seyahat, (Çev: Ercan Eyüboğlu),
Büke Yayınları, İstanbul. 2003,

TOURNEFORT, Joseph de, Tournefort Seyahatnamesi, (Editör: Stefanos Yerasimos),
Kitap Yayınevi, İstanbul,2005, ss.59-69.

TOPRAK, Serap, “Megali İdea’ya Bir Örnek: Girit”, Akademik Ortadoğu Dergisi, Cilt
7, Sayı 1, 2012, ss. 149-153.

TUKİN, Cemal, “Girit”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, C. 14, İstanbul
1996, s. 85.

YILDIZ, Özlem, II. Meşrutiyet’ten I. Dünya Savaşı’na Osmanlı Devleti’nde Deniz Ticareti
(1908-1914), DEÜ. Atatürk ilkeleri ve İnkılap Tarihi Enstitüsü,
(Yayınlanmamış Doktora Tezi), İzmir, 2012.












259
Ma ida thelis na su ğo,oste va zis çe nase
Se hrisoprasina dendra,na thetis na kimase.

Sana ne dememi istersin,yaşayıp var olman için
Altın yeşili ağaçların altında,yatıp uyuman için

Cevapla

Kimler çevrimiçi

Bu forumu görüntüleyen kullanıcılar: Hiç bir kayıtlı kullanıcı yok ve 5 misafir